Wie de richtlijn van het Voedingscentrum volgt, krijgt dagelijks 20 bestrijdingsmiddelen binnen
Het RIVM heeft onderzocht wat de effecten zijn van blootstelling aan mengsels van bestrijdingsmiddelen. De resultaten blijven voorlopig geheim.
Wie de adviezen volgt van het Voedingscentrum en voldoende groenten en fruit eet, krijgt dagelijks ongeveer twintig verschillende bestrijdingsmiddelen binnen. Dat blijkt na een analyse van de cijfers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NWVA) die Trouw heeft uitgevoerd. Vorige week bleek al dat op aardbeien de meeste bestrijdingsmiddelen zijn te vinden.
Ontbijten met een appel en een peer is volgens de cijfers van de NVWA goed voor gemiddeld zes bestrijdingsmiddelen. Daar komen tijdens een lunch van sla en tomaten twee stoffen bij. Als 's avonds spruiten en aardappels op het bord liggen en het toetje bestaat uit aardbeien, komen daar nog eens twaalf chemische middelen bij.
Dat is niet gevaarlijk, stelt de NVWA. Maar de voedselautoriteit krijgt van diverse deskundigen kritiek op die houding. De NVWA kan volgens hen niet weten of de gezondheid in gevaar is omdat die beoordeling gestaafd is op verouderde criteria.
Steekproefgewijs
De voedselautoriteit meet steekproefgewijs alle op voedsel aanwezige bestrijdingsmiddelen, maar kijkt niet naar de stapeleffecten. Als dat wel het geval zou zijn, worden bijvoorbeeld alle stoffen die op de lever kunnen werken bij elkaar opgeteld.
Het RIVM en het Voedingscentrum zeggen dat de gevonden restanten van bestrijdingsmiddelen erg laag zijn en geen reden tot zorg. Al zeggen zij ook dat de methode om de risico's van bestrijdingsmiddelen te beoordelen inderdaad aan vernieuwing toe is. Sterker, daar doet het RIVM zelf onderzoek naar, samen met de Europese voedselwaakhond EFSA.
Het RIVM heeft onlangs de resultaten van een analyse over blootstelling aan mengsels van stoffen opgestuurd naar EFSA. De voedselautoriteit is bezig deze gegevens te verwerken. Zijn zij daarmee klaar, dan zal zij beoordelen of de nieuwe methode geschikt is om in te voeren. Wanneer EFSA met de resultaten naar buiten komt, is niet bekend.
Grote frustratie
De Europese toezichthouder werkt al jaren aan deze beoordelingsmethodes, samen met onder meer het RIVM, maar tot grote frustratie van milieu- en consumentenorganisaties worden zij maar niet ingevoerd.
Tot de Europese Commissie akkoord is, blijven voedselwaakhonden werken met de huidige beoordeling.
De invoering is een taak van de Europese Commissie. Tot zij akkoord zijn, blijven voedselwaakhonden van de Europese lidstaten werken met de huidige beoordeling.
Als voedselautoriteiten gaan werken met de stapeleffecten, dan zal volgens senior onderzoeker bij het RIVM Jacob van Klaveren het denken over de risico's veranderen. Ook zullen telers en tuinders anders moeten omgaan met bestrijdingsmiddelen. Maar hoe die veranderingen er precies uitzien, kan Van Klaveren niet zeggen.
Onderkend
"EFSA heeft wel onderkend dat de methode moet veranderen", zegt Van Klaveren, "maar dat is buitengewoon ingewikkelde materie. Elke dag word je blootgesteld aan veel mengsels van gewasbeschermingsmiddelen. Waar begin je, wat moet de methodiek zijn, wat moet je bij elkaar optellen? We gaan over van het beoordelen van een stof naar de complexe werkelijkheid van meerdere stoffen. In ieder geval wordt het probleem goed bekeken en fundamenteel beetgepakt."
Op de vraag of gezond eten nog wel gezond is, zeggen zowel Van Klaveren als expert voedselveiligheid bij het Voedingscentrum Wieke van der Vossen 'ja'. "Uit bevolkingsonderzoek is gebleken dat groenten en fruit altijd gezond is", zegt Van Klaveren. "Mensen leven langer. Dat laat onverlet dat je goed moet letten op gewasbestrijdingsmiddelen".
Verward
Van der Vossen kan zich voorstellen dat mensen zich verward voelen door berichten zoals vorige week over de aardbeien. "Terwijl bijvoorbeeld het eten van te veel zout veel schadelijker is. Daarom concentreren wij onze voorlichting meer daarop dan op bestrijdingsmiddelen."
Vergeet niet dat in biologisch voedsel ook schadelijke stoffen kunnen zitten. Zoals schimmels
Wie geen bestrijdingsmiddelen op zijn of haar eten wil, kan kiezen voor biologisch voedsel. "Maar vergeet niet dat daar ook schadelijke stoffen in kunnen zitten", zegt Van Klaveren. "Schimmels bijvoorbeeld die giftig kunnen zijn. Gewasbeschermingsmiddelen zijn er niet voor niets."
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Voedsel met De meeste bestrijdsingsmiddelen
Bekend is al dat aardbeien de meeste bestrijdingsmiddelen bevatten. Spruiten staan op plek twee met gemiddeld 3,4 restanten van bestrijdingsmiddelen. Ook op appels en peren zijn relatief veel stoffen aangetroffen.
De gegevens zijn afkomstig van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Trouw maakte een analyse van de cijfers over 2016. Alle groenten en fruit in het overzicht hierboven zijn meer dan tien keer door de NVWA onderzocht.
Lees ook:
- Aardbeien zes keer giftiger dan ander fruit door ‘cocktaileffect’
- Wat zit er allemaal op aardbeien?